ภัทราวดี มีชูธน หรือที่ลูกศิษย์ลูกหาเรียกกันติดปากว่า ครูเล็ก สตรีผู้เูป็นเสมือนเครื่องหมายของศิลปะการแสดงร่วมสมัยของเมืองไทย ผู้หญิงคนนี้จัดวางจังหวะชีวิตขึ้นกับความต้องการของตัวเองเป็นหลัก ด้วยความที่เป็นคนชอบถ่ายทอดประสบการณ์และรักศิลปะ 2 สิ่งนี้จึงรวมตัวเป็นโรงเรียนมัธยมในแบบฉบับของเธอ หลายคนคิดจะวางจังหวะชีวิตของตัวเองไว้ที่เลข 60 เพื่อพักผ่อนในบั้นปลาย แต่ครูเล็กคิดที่จะใช้ชีวิตทั้งหมดของเธออยู่กับ สิ่งนี้จนถึงวินาทีสุดท้าย

งานในตอนนี้ต้องดูแลและรับผิดชอบอะไรบ้าง
ครูเล็ก รับผิดชอบโรงเรียนภัทราวดีมัธยมศึกษา หัวหิน ที่โรงเรียนจะดูแลในเรื่องการสอนภาษาอังกฤษ เป็นครูสอนวิชาภาษาอังกฤษ และจัดหากิจกรรมดีๆ ให้เด็กๆ ทำการเรียน อย่างเช่น วิชาคหกรรม เย็บปักถักร้อย หรือวาดปั้น เกี่ยวกับศิลปะทั้งหลาย ในตอนเช้าก็จะดูเด็กเข้าแถว ให้โอวาทเด็ก สอนภาษาอังกฤษวันละคำ ตอนเช้า และก็เป็นกิจกรรมออกกำลังกายกับภาษาอังกฤษเท่ากับเรียนภาษาอังกฤษไปในตัวด้วย

อะไรเป็นแรงบันดาลใจทำให้เกิดโรงเรียนนี้
ครูเล็ก  แต่ก่อนเราทำ ภัทราวดีเธียเตอร์ เราทำศิลปศาสตร์อย่างเดียว ต่อมาได้มีโอกาสไปถ่ายทอดงานศิลปะให้กับเด็กตามจังหวัดต่างๆ เราจะสอนแบบดีไซน์ศิลปศาสตร์เข้าไปในการเรียนการสอน ไม่ว่าจะเป็นวิชาภาษาอังกฤษ หรือคณิตศาตร์ ทำให้เราเห็นว่าเด็กสนุกที่จะเรียน และเกิดการจดจำง่าย เด็กต่างจังหวัดมักจะอ่อนทางด้านวิชาการ ครูจะสอนแบบเป็นการเป็นงาน เขาก็จะเบื่อ ทำให้เรามองเห็นว่าการเอาทักษะของนักแสดง อย่างเช่น เอาความสามารถของการใช้เสียง การออกเสียงอย่างไรถึงจะน่าสนใจ น้ำเสียงก็ดีหรือกล้ามเนื้อ การเคลื่อนไหว Energy ของครูที่จะใช้กับการสอนมันสำคัญมาก ถ้าครูสอนแบบเนือยนาย ทำเสียงไม่น่าสนใจเด็กก็จะเนือยนาย ประเทศชาติก็จะเนือยนาย ทีนี้การที่จะถอดหนังสือวิชาการสอนพวกนี้ให้มาเป็นหลักสูตรมันไม่ง่ายและก็ไม่ยากแต่มันต้องใช้เวลา ครูสนใจ กระทรวงสนใจ แต่จะมาเรียนรู้กันสามวันห้าวัน มันไม่ได้ การเป็นครูไม่ใช่พยายามที่จะเป็นมนต้องอยู่ใูนสายเลือดต้องเป็นครูโดยสันดานถึงจะถ่ายทอดให้เด็กได้อย่างเป็นธรรมชาติ เราเลยมารวบรวมพวกที่บรรลุแล้วเป็นศิลปินที่มีการศึกษาดี มีวุฒิครูแล้วต้องมีประสบการณ์ที่เคยทำงานกับเด็กมามาก ให้มาอยู่ด้วยกันตรงนี้ การสอนของครูบอกได้เลยว่าสนุกทุกคลาส ทำให้เราเห็นผลภายในสองเดือน จากเด็กที่รู้แค่ A B C เดี๋ยวนี้เขาเริ่มพูดภาษาอังกฤษได้และมีใจรักที่จะเรียน เขาไม่ต่อต้านทำให้เห็นผลเร็วมาก

วิธีการสอนและการอบรมในรูปแบบของครูเล็ก
ครูเล็ก : ด้วยวิธีการสอนและวิธีการอบรมบ่มนิสัย เขามีอิสรภาพอย่างมีขอบเขต Freedom within Boundaries คำนี้คือหัวใจสำคัญของโรงเรียนเรา ถ้าเด็กได้เข้ามาอยู่ที่นี่แล้วจะเข้าใจอิสรภาพและต้องมีหลักวิชา แต่ถ้าไม่มีหลักวิชาอิสรภาพจะทำโดยไม่รู้ตัวและจะเป็นอันตรายต่อตัวเองและผู้อื่นเราไม่ใช่แค่สอนหนังสือ เราต้องมีการอบรม การอบรมต้องมีเทคนิคในการที่จะพูดคุย ในเทคนิคเหล่านี้ก็ต้องมีธรรมะ และจิตวิทยาเข้ามาเกี่ยวข้องอยู่ตลอดเวลา

วางเป้าหมายในการทำงานไว้อย่างไรบ้าง
ครูเล็ก คือเรามีภูมิปัญญาของเราที่เป็นพื้นฐานอยู่ในความต้องการ ใช้ภูมิปัญญาของเราบวกกับภูมิปัญญาของต่างประเทศที่เล่าเรียนมา แล้วใช้จิตวิทยาเพื่อดึงเด็กให้เข้ามาเรียนรู้ ในรูปแบบของเราเด็กสมัยใหม่เป็นแบบที่เราเห็น เราต้องเอาเทคโนโลยีที่เด็กชอบมาผสมผสานกัน เอามารยาทของโบราณกับมารยาทของสังคม คอมพิวเตอร์อะไรต่างๆ มาบวกกัน พูดง่ายๆ ทำให้สองโลกมาเจอกัน อย่างงานต่างประเทศที่เป็นงาน Contemporary เราเป็นคนร่วมสมัยอยู่แล้ว หกสิบปีที่ได้รวบรวมความรู้ต่างๆ ก็เอามาใช้กับเด็กๆ แล้วมันก็ได้ผลมาก ดูจากเด็กๆ ที่เคยสอนมาก่อนหน้านั้นแล้วเขาเติบโตเป็นครูบาอาจารย์ เป็นด็อกเตอร์ เป็นอัจฉริยะ เป็นซุปเปอร์สตาร์ไปก็หลายคน ความรู้ที่ได้ไป เขาสามารถเอาไปสอนลูกน้อง สอนเลขา สอนผู้ร่วมงาน คนพวกนี้
จะกลายเป็นคนเจนเนอเรชั่นใหม่ที่สังคมขาดหายไป

ในตอนนี้มีอะไรที่อยากทำ และไม่อยากทำ
ครูเล็ก  ที่ทำอยู่ทุกวันนี้ไี้ม่มีอะไรที่ไม่อยากทำเลย เพราะถึงเวลานั้นเราไม่อยากทำไม่ได้ การเป็นครูถ้ามีอุปสรรคบ้างเราก็ต้องสนุกกับสิ่งนั้นๆ เพราะเรายังมีเด็กที่มีปัญหา เรามีความสุขที่จะแก้ปัญหาให้กับเด็กๆ ที่นี่ไม่มีการทำโทษ ก็เลยไม่มีการมองเด็กในแง่ร้ายทุกคนเป็นเด็กที่ปกติ แต่บางทีเขาก็จะมีโรคอะไรที่มาเกาะเขา เราจะเป็นหมอ ดูว่าเราจะให้ยาอะไร หรือว่าเราควรจะบำบัดอย่างไร

แสดงว่ามีความสุขกับการทำงานมากๆ
ครูเล็ก มีความสุขกับการทำงานมาก การทำงานก็ต้องมีอุปสรรค แต่อุปสรรคสำหรับเรามันไม่ใช่ความทุกข์ มันคือบทเรียน อย่างตอนสร้างโรงเรียนเราเหลือเงินทั้งเนื้อทั้งตัวแค่หมื่นกว่าบาท โรงเรียนยังทำไม่เสร็จ นึกไม่ออกว่าจะทำอย่างไรต่อไป ก็จะนั่งนิ่งๆ หรือนอนนิ่งๆ สักวันสองวันเพื่อใช้ความคิด แล้วเราก็จะนึกออกเองว่า ควรจะทำอย่างไร ต่อไป ปัญหาทุกอย่างมีทางแก้ แต่ปัญหาเรื่องไม่มีเงินนี่เรื่องใหญ่มาก เราต้องคิดให้รอบคอบว่าควรประหยัดอย่างไร เราต้องไปพึ่งใคร พึ่งคนอย่างไร ที่ไม่ทำให้เขาต้องลำบาก คิดแล้วมันก็ไปรอดได้ทุกที ฉะนั้นเราต้องมองทุกอย่างให้เป็นบวก ตนเป็นที่พึ่งแห่งตน และต้องไม่ตำหนิตัวเอง ไม่ตำหนิสิ่งร้ายๆ ทั้งหมดต้องให้กำลังใจตัวเองตลอดเวลา

ในความคิดของครูเล็กเป็นอย่างไร
ครูเล็ก จริงๆ แล้วถ้าเราไปบริหารชีวิตให้ดูดีมันไม่ใช่เราต้องบริหารทุกสิ่งทกอย่างที่เราสัมผัสได้ หรืออยู่รอบๆ ตัวเราให้ดี และเราต้องรักษาสิ่งเหล่านั้นให้ดีคงอยู่ตลอด หรือให้ดียิ่งขึ้นกว่าเดิม ชีวิตเราถึงจะมีความสุข สังคมก็จะมีความสุข ถ้าเราดีคนเดียวจะอันตรายมาก ขโมย อาชญากรก็จะเยอะมาก ประเทศชาติจะมีความสุขได้อย่างไร จะเป็นคนไม่บริหารจัดการให้ตัวเองดูดี เราจะดูดีได้ต่อเมื่อรอบๆ ตัวเราดี ทีนี้ถ้าเริ่มจากสิ่งใกล้ตัวเราก่อน อย่างเด็กถ้าเราสอนและให้ความรู้แก่เขาอย่างดี เขาก็จะนำความรู้ ความฝันของเราไปเผยแพร่ยังที่ต่างๆ อย่างเช่น เราเรียนศิลปะพอเราเล่นให้ผู้อื่นดู ให้เขาได้รับแล้ว เขาจะส่งกลับมาอย่างที่เรารับได้เขาก็จะเป็นคนดี แต่ถ้าเขาเป็นคนไม่ดี เขาส่งมาให้เรา เราก็จะรับไม่ได้ การที่รับได้ หมายความว่ารับได้ในนิสัยใจคอ รับในสติปัญญา รับในเรื่องราวที่เราสื่อสารให้กับเขา ทุกอย่างที่เขารับได้มันจะดีงามทั้งนั้น การที่เราส่งอะไรให้เขารับได้
เป็นการกระทำที่ยิ่งใหญ่มาก

วางแผนชีวิตหลังวัยทำงานอย่างไรบ้าง
ครูเล็ก เราจะไปเหมือนคนอื่นทำไม ถึงหกสิบแล้วเราต้องหยุด ไม่มีคำว่าต้องเกษียณในพจนานุกรมของเรา สิ่งไหนที่ควรทำและเราทำได้เราก็ทำอย่างวันไหนที่ควรนอน ก็นอนหรือถ้าเกิดเบลอๆ ขึ้นมาพูดไม่ได้ก็จะเขียน เมื่อไหร่ที่เราทำอะไรไม่ได้เลยจริงๆ นั่นก็คือจบ คือลมหายใจสุดท้ายของเรา

มีวิธีดูแลตัวเองอย่างไรให้ดูดีตลอดเวลา
ครูเล็ก กินทุกอย่างที่ขวางหน้า แต่ต้องระวังหน่อย พอเราแก่ร่างกายมันฉลาดมาก เขาจะมีวิธีดูแลตัวเอง เช่น ร่างกายอยากและมีความต้องการที่จะกินมะรุม มะระ กินผักผลไม้ ซึ่งตอนเด็กๆ ไม่ชอบ แต่เดี๋ยวนี้พอทานอะไรเข้าไปร่างกายจะรู้เองว่าอันไหนดี อันไหนไม่ดี พอร่างกายบอกว่าเราอ้วนไป มีความรู้สึกทอยากจะออกกำลังกาย สำหรับตวเองออกกำลังกายทุกวันอยู่แล้ว เพราะต้องเดิน ต้องสอนเด็ก บางครั้งเรายังดูแข็งแรงกว่าเด็กเสียอีก ส่วนเรื่องหน้าตาผิวพรรณก็ต้องดูแลทาครีม ลงทุนกับเครื่องสำอางกันหน่อยเพราะที่นี่แดดแรงมาก

กับครอบครัวดูแลอย่างไร
ครูเล็ก โชคดีที่ลูกๆ ทุกคนโตกันหมดแล้ว เราจะอีเมลหากันตลอดใครคิดถึงแม่ ก็ให้มาหา จะให้เราไปหาคงไม่ว่างพอเพราะต้องดูแลเด็กๆ เจ็ดวันทำงานตลอด ลูกๆ ต้องดีใจมากกว่าที่แม่อายุปูนนี้แล้ว ยังสามารถทำตัวให้เป็นประโยชน์แก่เด็ก กับครอบครัวลูกคนอื่นๆ บ้าง งานที่ยิ่งใหญ่ของเราคือเลี้ยงลูกคนอื่นๆ เราเลี้ยง เราก็รัก รักเหมือนลูกตัวเองและก็เป็นห่วง เด็กบางครอบครัวยังอ่อนแอ เลี้ยงให้เขาเป็นคนดี คนเก่ง พอเขาเก่งแล้วก็ต้องบินไป เดี๋ยวก็มีคนใหม่เข้ามา..พระเจ้าอยู่หัวทรงตรัสว่า “คนเราทุกคนเกิดมามีหน้าที่ของตนเอง..” เราเกิดมามีหน้าที่เป็นครู ฉะนั้นเราต้องทำหน้าที่ตรงนี้ให้ดีที่สุด

กว่าจะประสบความสำเร็จชีวิตในทุกๆด้านอย่างวันนี้มีข้อแนะนำให้กับผู้อ่านอย่างไรบ้างPrestige ครูเล็ก การวางแผนชีวิตเราต้องวางแผนกันตั้งแต่เด็กๆ ว่าอยากทำอะไรแล้ว ทำอะไรได้ดีที่สุด บางคนอยากเป็นนักแสดง นักร้อง แต่ไม่มีโอกาสได้แสดงออก มันจะเป็นไปได้อย่างไร หรือว่าไม่มีโอกาสได้ไปเจอคนที่จะสอนเราได้ แล้วเราจะเป็นได้อย่างไร อยากเป็นอะไรก็ต้องไขว่คว้าหยิบมา ถึงจะไม่ดี ไม่เก่ง แต่ถ้าอยากทำใจมันไปแล้วก็ทำไปเถอะ บางคนได้เป็นถึงศิลปินเอก แต่บางคนพยายามแล้วได้เป็นแค่คอสตูมดีไซเนอร์ ก็สามารถทำให้ตัวเองมีชื่อเสียงได้ ซึ่งมีให้เห็นอยู่ทั่วไป
อย่างตัวเองนี่ตอนเด็กอยากเป็นนางรำที่ดีที่สุด ก็ไม่ได้รำ แต่ได้สอนและได้เล่นรำลิเก ได้รำกับเพลงฝรั่ง ถามว่าทำไมเราได้เป็นแค่นั้นเพราะยังเด็กไง เราก็ฝันแค่นั้น เราอยากรำเพราะอยากแสดงออก ตอนนี้ยืนอยู่หน้าชั้นก็เรียกว่าเราได้แสดงแล้ว พอโตขึ้น มองโลกได้มากขึ้น ไม่ต้องแสดงรำอย่างที่คิดตอนเด็กก็ได้ เราเลือกได้ในสิ่งที่ควรจะเป็น พอเห็นมากขึ้นมันก็ไม่ใช่ แค่รำอย่างเดียว เริ่มเป็นมิวซิเคิลมากขึ้น มันเริ่มเป็นอื่น เป็นร้องด้วย แล้วเราก็เอาตรงนี้มาผสมผสานกัน โอกาสของการมองเห็นนี่เยอะมาก แต่บางคนได้มองเห็นอะไรๆ ที่มากกว่า แต่ไม่นำสิ่งนั้นมาใช้ให้เป็นประโยชน์กับตัวเอง สำหรับเราเห็นมาหมดแล้ว ก็เอาตรงนี้มาเป็นครูในที่สุดเราก็เลือกที่จะแสดงอยู่หน้าชั้น

ทุกจังหวะชีวิตที่บริหารอย่างลงตัวของ “ครูเล็ก” ภัทราวดี มีชูธน การที่ได้มีโอกาสเรียนรู้สิ่งดีๆ มาทั้งชีวิต และได้แบ่งปันความรู้ที่ได้มาให้กับคนอื่นๆ จนเกิดเป็นโรงเรียน ภัทราวดีมัธยมศึกษาหัวหิน จังหวะชีวิตของครูเล็ก ลงตัวอย่างสวยงามไปพร้อมกับความฝันของเธอ เพราะที่นี่ไม่ใช่โรงเรียนที่สอนเฉพาะการแสดงอย่างเดียว แต่ที่นี่คือโรงเรียนที่สอนศิลปะ…ในการใช้ชีวิตและสังคมแบบบูรณาการ ประโยชน์และโอกาสของเด็กไทยอีกหลาย คนที่ครูเล็กพร้อมจะสร้างอิสรภาพทางความคิดให้กับเด็กๆ อย่างมีขอบเขต มีเหตุ มีผล มีความคิดที่ทันสมัยตามมาตรฐานสากลบนพื้นฐานของความเป็นไทย

ที่มา : นิตยสาร Prestige Moment ปีที่ 3 ฉบับที่ 7